MINDANAO

Ikaw ang tinoud nga yuta sa saad
Dugo ug kinabuhi kanimo ginahalad
Ikaw maoy puy-ayan sa mga isog
Mga sundalong langyaw kanimo mokurog

Puno ka sa kaanyag ug mga bahandi
Apan sa mga pahimuslanon ikaw nag dumili
Puno ikaw sa mga pagkaon ug bulawan
Halos naa na kanimo ang tanan kinaadman

Wala mo pa gyud matagamtam ang kalinaw
Kay imong pagmalinawon kanunay natugaw
Kay ang mga hakog sa bahandi wala magkasinabot
Mga inosenteng Mindanawon maoy naalaot

Hangtod kanus-a ikaw mag-antos?
Sa kagubot ug kahakog ikaw gigapos
Hangtod kanus-a kami magpaabot?
Nga tanan Mindanawon magkasinabot

Akong panaad mobalik gyud kanimo
Aron motabang sa kausaban sa pinaaging maayo
Ania pa ako sa halayong dapit nanimpalad
Aron pagbalik mga kinaadman ug puhunan kanimo ihalad

By : Jun Abines

Gamay nga hangyo, kung ikaw na lingaw ug giganahan sa mga balak, 

palihug ug click sa mga Ads ug Pahinumdom nga naa sa kilid.

Dako kini ug tabang kanako nga padayon mag sulat ug mga

balak bisaya. Salamat

KARIBAL

Inday ayaw gyud pailad
Nianang karibal kong mangingilad
Nagsalig ra na siya kay gwapo
Apan tapulan kana ug way trabaho

Siguradong iya ka lang pahilakon
Kay nasayod ko sa iyang pagkabakakon
Kung ikaw magpadani kaniya
Siguradong bun-ug ka sa kulata

Kaduha na mi nag karibal
Kaduha na sab siya nagpakasal
Pirmi gyud ko niyang ma ilogan
Kay dili man ako ambungan

Ikaw ang ika tulo nga babaye
Ang iyang ilogon kanako kung way swerte
Apan karon di na gyud ako mosugot
Kay ang akong pasensya dugay nang nahurot

Apan Inday paminaw kanako
Ang gugma ko kaniko sa langit misangko
Himoon ko gyid ang tanan
Aron sa akong karibal, di ka panamas-tamasan

Kung di ka motuo kanako
Dawaton ko kana wa koy mahimo
Apan isaad ko kanimo dali ra kang ma byuda
Kay sa inyong kasal tigbason ko siya. Bow!

By : Jun Abines

Gamay nga hangyo, kung ikaw na lingaw ug giganahan sa mga balak, 

palihug ug click sa mga Ads ug Pahinumdom nga naa sa kilid.

Dako kini ug tabang kanako nga padayon mag sulat ug mga

balak bisaya. Salamat

UNLAN

Unlan kong way laba
Pwerti na gyung bahoa
Way ilis-ilis ug punda
Kay ulitawo man way nag amuma

Matag gabii tandayan
Gakson-gakson ug hagkan
Laway ug luha nag sagol
Sa mga panahon nga ako magoul

Unlan ako pasayloa
Kung wala ko ikaw giamuma
Ayaw kaguol kung ako mangasawa
Ipasalig ko kanimo ma ilisan na ka ug punda

Apan ayaw pagselos panahon sa akong kaminyoon
Kay dili na ikaw ang tandayan ug gakson-gakson
Ang palangga kung asawa mao na akong pahimuslan
Iyang puti nga paa mao na himoon kung unlan. Bow!

By : Jun Abines

KINILAW

Paborito kung kinilaw ang isdang barilis
Pula-pula ang unod ug medyo tam-is tam-is
Paresan dayon sa suka nga aslom ug kalamansi
Sinagulan sa sibuyas, luy-a ug labuyong sili

Lami usab ang nukos nga kinilaw
Labi na paresan sa sab-a nga saging hilaw
Mas nindot kung adunay bahal nga itagay
Dili na gyud malabwan niana ang akong kalipay

Syempre di nako ibaylo ang kinilaw nga liplipan
Pwerting lamia kini labi na ug gat-an
Mao kini nag kinilaw nga pwerti gyud kalamian
Kini gyud akong orderon basta akong makit-an

Pero aduna ko'y kinilaw nga gustong matilawan
Mao na kini ang pinakalami sa tibook kalibutan
Lami kini bisan way lamas ug dili sukaan
Ang pulang mga ngabil ni Ghaga nga akong naibgan. Bow!

By : Jun Abines

Gamay nga hangyo, kung ikaw na lingaw ug giganahan sa mga balak, 

palihug ug click sa mga Ads ug Pahinumdom nga naa sa kilid.

Dako kini ug tabang kanako nga padayon mag sulat ug mga

balak bisaya. Salamat

PLAYBOY

      Inday ayaw intawon ko tintala
Kay di gyud ko maibog sa imong ka gwapa
Kay sa mga babaye ako natagam na 
Inyong kong paibogon tapos anderon ra

Ayaw sab ko pakit-a sa tam-is mong pahiyom
Kay nasayod ko nga imo ra kong danihon
Kung modoul ko magpakipot ka dayon
Imong paantoson sa dili pa sugton

Palihug itago hamis ug puti mong legs
Kay kining kaunoran ko murag mag kirig-kirig
Kung motutok ko ingnon ko nimo nga bastos
Sa mga kahinam dughan ko imong gipaantos

Kung imo kong gusto duol ngari kanako
Kay pagdakop sa akong gugma kanimo akong itudlo
Basin pwede kanimo ako mangutang
Kay ugma dayon ikaw akong pakaslan! Bow.

By : Jun Abines

ANG KWENTO NG LIANGA BAY (Surigao del sur)

(BABALA : Ang kwentong eto ay hindi seyento porsyentong totoo, marami sa mga kaalaman na naisulat ko ay ayon sa aking nababasa at narinig. Bukas ang kwentong ito sa mga koresyon at dagdag na katotohanan para sa kapakanan ng lahat - May Akda) 

PART 1

Katatapos lang ng pangalawang digmaang pandaigdig (World War 2) nang gumawa ng batas Pilipinas na payagan ang mga dayuhan na magtayo ng mga kompanya at industriya na makakatulong sa pagtayo at pagsulong ng Pilipinas mula sa matinding kahirapan dahil sa gyera. Isa ang Pilipinas sa pinaka napinsala sa pag atake at pam bobomba ng mga Hapon.

Dahil doon, maraming mga negosyanteng Amerikano ang nagpunla ng kapital sa Pilipinas. Isa na doon ang mag asawang Amerikano na si Alvin at Christine Jacobson na pinayagang magtayo ng isang kumpanya upang makaputol ng naglalakihang troso sa mahigit 59,000 ektaryang kagugabatan ng Surigao del sur sa Mindanao.

Sa kapital na hindi tataas ng 6 milyong dolyares ay naipatayo ang Lianga Bay Logging Company Inc o LBLCI Isa iyon sa pinaka malaking kompanya sa boong Pilipinas sa dekada singkwenta. Isang birhin na kagubatan ang Surigao del sur ng pasukin ito ng ng mag asawang Jacobson na protestante ang relihiyon.

Doon sa baryo ng Diatagon itinayo ng Lianga Bay ang kanilang mga operasyon. Gumawa sila ng pantalan, paliparan, ospital, pactorya ng venneer, power plant, kampo o pabahay, mga opisina, motor pool, log pond at iba pa. Maraming mga Pilipino mula sa boong sulok ng Pilipinas ang nabigyan ng trabaho.

Noong dekada saysenta, lalong lumakas ang operasyon ng Lianga Bay. Nagkaroon ng kooperatiba ang mga manggagawa doon nat nag taho sila ng isang napakalaking kantina kung saan mabibili ng mga manggagawa ang kanilang mga kinakailangan sa araw-araw na kung tawagin ay LECCA. Isa iyon sa pinaka malaking at pinaka matagumpay na kooperatiba sa boong Pilipinas ayon pa sa Cooperative Development Authority (CDA). Ang LECCA ay isa sa mga modelong kooperatiba ng ginaya ng mga naglalakihang kooperatiba hanggang ngayon.

Masaya ang mga Amerikano na may-ari ng kompanya. Masaya rin ang mga manggagawa nito. Subalit bago matapos ang dekada saysenta ay gumawa ulit ng Batas ang Pilipinas na sa loob ng sampung taon, lahat mg kompanya na nasa negosyo na nag-aani ng mga likas na yaman ay dapat 60 porayento na pag-aari ng mga Pilipino.

Samantala, bago mag dekada setenta ay ibininta ng mag asawang Jacobson ang kompanya sa isang higanteng Amerikanong korporasyon na Georgia Pacific. Ang Georvia Pacific is isa sa tatlong pinaka malaking logging company sa boong mundo.

PART 2

Mayroong mahigit 800 manggagawa ng Lianga bay noon. Dahil sa bagong batas na nag uutos na dapat 60 porsento ng mga logging company sa Pilipinas ay Pinoy dapat ang may ari, napag pasyanhan ng mga Amerikano na ibigay ng dahan-dahan ang pagmamay-ari ng kompanya sa kanilang mga manggagawa. Gumawa ng kasundoan ang mga Amerikano sa isang bangko na hahawak ng katibayan ng pagmamay-ari ng kompanya na ito ay ibibigay sa mga manggagawa sa panahon na mabawi nila nag ka ilang kapital. Ang kasundoanv iyon ay pinirmahan sa Hongkong.

Taong 1969 ng mahalal si Ferdinand E. Marcos bilang pangulo ng Pilipinas. Kaibigan ni Pangulong Marcos ang Sekretarya Korprasyon ng Lianga Bay Na si Atty. Roberto Sabido. Marahil ay naka amoy ng pagkakataon si Pangulong Marcos at atty. Sabido at umiksina sila sa Lianga Bay.

Ang mahigit 6 million dolyares na pag-aari ng Lianga bay pinaghahati-hati sa mahigit kumulang 60,000 na hati (shares) at bawat isa nito ay may tinatayang halaga na 90 dolyares. Dapat 60 porsyento nito o 36,000 na hati (shares) ay ibibigay sa 800 na manggagawa. 

Sa bisa ng isang kontrata na pinirmahan ng mga Amerikano at isang Banko ay nailipat nag pagmamay-ari ng 60 porsyento o 36,000 shares sa mga manggagawa. Subalit hindi agad ito ibinigay sa mga mangagawa. Hinawakan muna ng banko ang mga shares. I ibigay lang ito sa panahon na mabayaran o makabawi na ang mga amerikano sa ka ilang puuna sa pamamagitan ng dibedendo sa kita (net income) ng kompanya sa mga darating na mga taon. 

Dahil na rin sa problemang pangkayapaan at rebelyon, napa-aga ang alis ng mga Amerikano sa Lianga bay. Lingid sa kaalaman ng nakakarami, mahigit sampong libong shares ng kompanya ay naipangalan kay Roberto, mga kamag-anak at mga kaibigan nito. Taong 1982 ay naghirap na ang kompanya dahil sa hindi magandang pamumuno ng mga pinoy. 

Umeksina si Peter Sabido, anak ni Roberto Sabido. Pinakiusapan ni Peter Sabido ang lahat ng mga mangagawa na pumirma ng kasulatan na ibigay sa kanya ang lahat nag pagmamay-ayi (shares) ng kumpanya. Ayon sa kanya, kailangan iyon upang magiging matibay ang kanyang mga desisyon bilang mayorya (majority) na may-ari na kompanya. Kailangan daw iyon upang magkaroon ng tiwala ang mga banko at taga benta (supplier) ng kompanya.

Natupad ang gusto ni Peter Sabido. An di pumayag sa hiling niya ay tinanggal sa trabaho o kaya ay pinag-iinitan. Marami ang bumitaw sa trabaho at nagpabayad sa kanilang tagal ng paninilbihan (length of service) ayon sa kasundoan ng kompanya at unyon ng mga mangagawa. 

Sa pamamalakad ni Peter Sabido ay lalong naghirap ang kompanya. Halos aabot ng tatlo hanggat anim na buwan bago maka zweldo ang mga manggagawa. Panay ang operasyon, hakot ng troso at produksyon ng veneer at ply wood pero walang sahod.

PART 3

Nagkaroon ng mga malawakang welga ang mga manggagawa ng Lianga Bay mula 1984 dahil sa tagal ng sweldo at di pagbibigay ng mga benepisyo. Humina ang LECCA at halos wala nang gamot ang ospital. Lumakas din ang rebelyon sa bansa at napasok ng mga rebeldeng NPA ang organisasyon ng mga mangagawa ng Lianga Bay. Magkapit bisig ang Kilusan ng mga rebelde, mga mangagawa at pati na simbahan sa paglaban sa katiwalian sa loob ng kompanya at pati na rin sa gobyerno.

Nag welga, balik trabaho, welga ulit, balik trabaho ulit mag mga mangagawa. Patuloy ang bagal ng sweldohan habang panay ang prodoksyon ng troso at plywood. Kung saan ang pera, ang administrasyon lang ng kompanya ang nakaka alam. Kung saan ang milyon-milyon benta ng troso at plywood, di alam mg karamihan ng mga mangagawa. Nasa Ortigas, Manila ang opisina ng kompanya. Nandoon lahat ang desisyon tungkol sa pera.

Napatalsik si Marcos ng taong 1986. Naging Presidente si Cory Aquino at itinayo niya ang Presidential Commission on Good Government o PCGG. Taong 1987 noon kung saan daan-daang kompanya na kontrolado at pag-aari ni Marcos at mga kasabwat (crony) nito ay kinuha (seqestered) ng PCGG at kinasuhan sa Korte ng Sandigan Bayan. Isa sa kinasuhan (sequestered) ng PCGG ay ang Lianga Bay. Nakapaloob sa kaso na may bilang 0024 ang apat na kumpanya na pinaghihinalaan ng PCGG na Pagmamay-ari ni Marcos sa pamamagitan ng kanyang kasabwat na si Roberto at anak nitong si Peter Sabido. 

Simula 1987 ay naging parte ang PCGG sa pamumuno ng Lianga Bay. Lumaban sa kaso sina Peter Sabido. Nag sumite sila ng ebidensya na hindi pag-aari ni Marcos ang Lianga Bay. Nakiaalam na rin ang mga mangagawa sa kaso at sinabi sa Sandigan Bayan na ang mga mangagawa ang totoong may-ari ng mayorya (majority) o 70 porsyento ng kompanya dahil dinagdagan pa ng mga Amerikano mula 60 hang 70 porsyento ang pagmamay-ari ng mga manggagawa ng kompanya.

Naniwala ang Sandigan Bayan kay kina Peter Sabido at sa mga mangagawa ng Lianga Bay na sila ang tunay na may-ari ng kompanya. Ipapawalang bisa na sana ng Sandigan Bayan ang pagkuha (sequestration) PCGG sa Lianga Bay at ipaubaya na kina Peter Sabido at mga manggagawa ang pamamahala ng kompanya. Subalit nag-bago ang isip ang ledirato ng mga mangagawa. 
Napag-isip-isip nila kung mawala ang PCGG sa pamunuan ng Lianga Bay ay babalik sa dati ang sitwasyon kung saan si Peter Sabido ulit ang hari at diktador. Kaya ang mangagawa na rin mismo ang tumutol na mapawalang bisa ang kaso ng PCGG. Mas pinili ng liderato ng mga mangagawa na hindi bitawan ng PCGG ang Lianga Bay.

Part 4

Kaya ipinatuloy ang kaso ng PCGG laban kina Peter Sabido. Patuloy din ang pakikialam ng PCGG sa pamamahala ng kompanya. Dahil na rin sa kawalan ng kaalaman, pagkakaisa at sinserong serbisyo sa kompanya na pinamumunoan nina Peter Sabido, ledirao ng mga mangagawa at PCGG, tuluyang nalugi at nag sara ang kompanya.

Kaya nag organisa ulit ang mga mangagawa ng bagong kompanya. Tumulong ang PCGG na magkaroon ng lisensya ang mga grupo ng mga mangagawa upang ipagpatuloy ang pag putol ng mga troso sa kagubatan upang patuloy na may kabuhayan an mga manggagawa at mga pamilya nila.

Itinayo ang kompanyang Diascrimco at Cedimco na grupo ng mga mangangawa rin. Patuloy ang pag totroso ng mga ilang taon. Pero hindi tumagal ay sumadsad din at nag sara ang dalawang kompanya. Kawalan ng kaalaman, walang pagkakaisa at kurapsyon sa mga lider ang naging mitsa sa pagbagsak ng dalawang kompanya. Kasali na doon ang pakikialam ng mga politiko at mga rebelde na gusto makihati sa negosyo ng pag totroso.

Wala na ulit trabaho nag mga tao. Lahat ng mga manedyer, mga lider ng kompanya at mga mangagawa mismo ay nagkanya-kanya na ng kuha ng mga gamit at ari-arian ng kompanya. Milyon-milyon na halaga na gamit ng kompanya ay nilustay, ibinenta at pinag parte-partehan ng mga manedyer,lider at mga mangagawa. Marami ang nag reklamo sa hatian. Ubos lahat ng gamit ng kompanya. Ransak dito, ransak doon. Naglahong parang bola ang lahat ng mga ari-arian ng kompanya sa isang iglap.

Mula 1995 hanggang 2004 ay tanggap na ng mga manggagawa na wala na ang kompanya. Wala na lahat ng planta, mga sasakyan, makinarya, estabisamento, opisina at iba. Merong mga nagka pera. Marami ang nawalan. Gutom ang sinapit ng mga manggagawa.

PART 5

Taong 2004 ng mabuhay ulit ang kwento tungkol sa kaso ng Lianga Bay sa Sandigan Bayan. Meron daw isang abugado ni Peter Sabido ang sekretong pumanta sa St. Chritine at Diatagon. Ayon pa sa kwento sinabi daw ng abugado ni Peter Sabido na dapat magkaisa ang mga mangagawa na tumulong kay Sabido na tuluyan ng ipawalang bisa ang kaso sa Sandigan Bayan. Ayon pa sa tsismis, meron daw dalawang bilyong piso ang nasa banko na nasa pangalan ng Lianga Bay. Hindi raw ito makuha ninuman kung hindi bitawan ng PCGG at Sandigan Bayan ang kaso laban sa mga Sabido.

Biglang nagkaroon ng mga buluntaryo ang mga mangagawa at mga kamag-anak. Kumuha ng abugado ang mga boluntaryo at nakipag-usap sa PCGG at Sandigan Bayan. Maraming paglilitis ang itinakda pero wala ring nagyari. Panay postpone ang hearing at walang pagkakaisa sa mga bulontaryo na nasa Manila, St. Christine at Diatagon. Nagpapalit-palit ng abugado ang mga bulontaryo. Hindi umusad ang kaso. Wala ring tunay na pagkakaisa ang mga mangagawa.

Hanggang sa maungkat ng mga boluntaryo at grupo ng mga manggawa ang tatlong bank account na nakapangalan sa Lianga Bay na hindi naisali sa freeze order ng PCGG at Sandigan Bayan. Sa awa ng dyos nakakuha ng mahigit P 800,000 at P 3,300,000 mula 2006 hangang 2011 ang mga mangagawa sa dalawang banko. Iyon ay pinaghati-hati ng mga manggagawa. Pero marami ang hindi kontento at hindi nakakaintindi kung paano ba hinati at ginasta ang mahigit P 4 Million peso na pera ng mga manggagawa. Maraming ang nagtatanong kung magkano daw ba ang naibigay sa mga mangagawa, magkano ang ibinayad sa abugado at paano ginasta ang lahat ng pera.

Ngayong buwan ng Abril 2014, meron na namang kwento na may pera daw na matatanggap ang mga manggawa mula sa Sandigan Bayan. Gaano ba ito ka tutuo? 

-KATAPOSAN


1. Tanong : Ano po ba ibig sabihin ng shares of stock?
Sagot : Ito ay isang papel na nagpapatunay na ikaw ay isang may-ari ng kompanya.

2. Tanong : Totoo bang po ba na 90 dolyares ang halaga ng shares of stock ng Lianga Bay?
Sagot : Noon pa yon, taong 1970s. Ngayon, wala na itong halaga dahil wala na ang kompanya at mga ari-arian nito. 

3. Tanong : Eh bakit pa ba umasa ang mga tatay natin kung walang halaga na ang kanilang shares of stock?
Sagot : Dahil sa paniniwalang may pera pang naka tago sa banko na naka pangalan sa Lianga bay. Kung totoo yon, ibig sabihin 70 percent ng perang iyon ay pagmamay-ari ng mga tatay natin. Kung may isang libong piso ang nakatago, pitong daan ang pagmamay-ari ng mga tatay natin

4. Tanong : Paano nangyari na may nakatagong pera na naka pangalan sa Lianga Bay? 
Sagot : Dahil noong 1987 merong mahigit 26 na bank account ang pina freeze ng Sandigan Bayan sa kaso bilang 0024 na pagmamay-ari ng apat na kompanya at isa doon ang Lianga bay.

5. Tanong : ilan ba ang nasa pangalan ng Lianga Bay sa mga na freeze bank account ng Sandigan Bayan?
Sagot : Ang Sandigan, PCGG at si Peter Sabido lang ang nakakaalam. Pweding marami at pweding wala.

6. Tanong : Paano ba natin malalaman kung ilan ang bank account ng Lianga Bay?
Sagot : Makig-usap tayo sa Sandigan Bayan, sa PCGG at kay Peter Sabido

7. Tanong : Eh, bakit hindi tayo nakipag usap sa kanila noon pa?
Sagot : Iyon ang layunin ng mga bulontaryo dati pero naubusan ng pera para sa abugado, sa pag meeting ng mga tao sa Mindanao at Maynila at walang pagkakaisa sa mga lider ng mga mangagawa.

8. Tanong : Pwede ba natin gawin ngayon?
Sagot : Pwede. Pero dapat maroong mamumuno na nakakaintindi ng punto legal, at mapagkakatiwalaan ng karamihan. Kung hindi, maaring mauuwi rin sa wala dahil sa korapsyon o teknikalidad.

9. Tanong : Di ba may grupo na nagkakaisa sa Diatagon na nakakuha na ng pera sa banko mahigit 4 na milyong piso? Anong ginagawa nila?
Sagot : Di ko alam.

10. Tanong : Gaano ba katotoo ang kwento na may pera na daw makukuha sa Sandigan Bayan ngayong Hunyo?
Sagot : Di ko alam. Pero kailangan ng taong nakakaintindi ng punto legal at mapagkakatiwalaan ng karamihan ang dapat pumunta at sumali sa sinasabing hearing sa sandigan bayan upang maka intindi at makapag paliwanag sa karamihan na walang labis, walang kulang.

11. Tanong : Bakit?
Sagot : Dahil kawawa ang mga tatay natin na panay ang gasta at umaasa sa wala.

12. Tanong : Sino ka ba? Paano mo ba nalaman ang lahat ng isinulat mo? 
Sagot : Anak ako ng isang manggagawa sa logging department at may share ang tatay ko. Isa akong CPA at nakapag tapos ng Abugasya. Isa ako sa nag bulontaryo doon sa Maynila noong taong 2004 upang isulong ang kaso. Ako ang bumasa at nag reconstruct ng theory ng kaso at nag re-produce ng mga ebidensya sa ating abugado at sumali sa mga hearing ng Sandigan bayan. Nabasa ko ang karamihan ng pleadings at exhibits nina Sabido, ng PCGG at Lianga Bay workers bilang intervenor sa kaso.

-Sulat ni Jun Abines.

HA HA HA!

      Ha ha ha! Inday ayaw gyud ko pakataw-a
Kay di gyud ko maibog sa imong hitsura
Kanang ilong mo mura gyud ug palwa
Naa sab apunggud pwerting dagkoa

Inday ayaw gyud ko talikdi
Kay wa pa ko mahuman sa akong gisulti
Ug kung pwede ayaw diha ug ngisi-ngisi
Kay kanako wa gyud kay swerte

Ay pastilan Inday ayaw intawon paghilak
Tanan kong gipanulti pulos komedya lang ug bakak
Kay ang tinood ako kanimo naibog
Apan wa lang ko'y igong kaisog

Busa inday ako pasayloa
Kay wa ko kasabot sa gibati kong gugma
Sugod karon ako imong ubos nga ulipon
Kung imo kong sugton di na tika awayon. Bow!

By: Jun Abines

BUWAD

Sangko sa langit ang kahidlaw ko kanimo
Bisan sa unsang sud-an di ko ikaw ibaylo
Perpekto nimong pares mao gyud ang bahaw
Sa aslom nga suka ug sili didto ka isawsaw

Unsaon man nia ko sa halayong dapit
Sa mga dagkong tindahan di ko ikaw mapalit
Kay kuno ang imong baho sa senina mamilit
Sa ilong sa mga langyaw imong kahomot daw anghit

Apan kanako sama ka sa bulawan
Sa usa ka tuig kausa ra ka matilawan
Aron lang ka maangkon himoon ang tanan
Hangyoon magpadala sa mga parente ug silingan

Unya ka lang mouli ko sa Pilipinas
Kan-on ko ikaw sa kamot di ko manghugas
Sa akong pagbalik magbalon ko nimo'g usa ka bukag
Aron tanan gihidlaw kanimo makatilaw sab bulad.

By : Jun Abines

Gamay nga hangyo, kung ikaw na lingaw ug giganahan sa mga balak, 

palihug ug click sa mga Ads ug Pahinumdom nga naa sa kilid.

Dako kini ug tabang kanako nga padayon mag sulat ug mga

balak bisaya. Salamat

MANILA

Niadto ko Manila
Usa ka ulitawhay
Tungod kay Bisaya
Ila kong gitamay

Ila kong giingnan
Nga wala daw koy 'galang'
Giingnan ko'g 'batugan'
Kay ako kuno tapulan

Giingnan ko'g way mudo
Sige lang gi insulto
Kay lagi way grado
Sila ang sige sakto

Nag-antos ug nag kugi
Aron nga makakwarta
Niuli ko sa amoa
Kay Manila walay nada

Wa sila nahibalo
kasing-kasing ko bulawanon
Ako na silang gipasaylo
Sa ilang pagka masaypanon

Kung moadto sila sa among lugar
Panggaon ko sila ug tahoron
Ipakita akong pag respitar
Kay ang mga bisaya mahigugmaon. Bow!

By : Jun Abines

Gamay nga hangyo, kung ikaw na lingaw ug giganahan sa mga balak, 

palihug ug click sa mga Ads ug Pahinumdom nga naa sa kilid.

Dako kini ug tabang kanako nga padayon mag sulat ug mga

balak bisaya. Salamat

GINIKANAN

Anak ko gihilanat
Kasing-kasing ko gikurot
Wa siya'y gana'g kaon 
Dughan ko naghout

Siya akong palangga 
Bugtong kong kalipay
Adlaw ko maguba
Gusto ko naa ra sa balay

Gamay lang kining kasakit
Sa mga ginikanan
Mga anak gihigugma sa hingpit
Andam kong pakamatyan

Gugma ko kanila
Sangko hangtod langit
Andam mo-amuma
Di balihon mga kapait

Akong mga pag-ampo
Modako silang malamposon
Gi salig sa Ginoo
Nga pangamoyo iyang dunggon. Bow!

By : Jun abines

MEDYAS

Medyas ko intawon daghan na ug buslot
Matag sul-ot sa sapatos kanunay ko kini gisimhot
Aslom-aslom ug anghit anghit ang iyang kahumot
Pero di pa gyud makalabaw sa nangalisbo kong utot

Sa tanan trabaho sa kalibotan kontra ko ang manglaba
Mao nga magsulhol nalang sa seksi kong labandera
Naghinaut nalang nga medyas ko di niya simhoton
Kay kung way swerte siya makuyapan sa hospital ang dayon

Plano kong magpalit ug medyas dugay na
Aron matag-adlaw akong sul-uton bag-ong laba
Apan walay mahimo kay gamay ra man ko'g sweldo
Igo ra sa bugas sud-an ug ubang konsumo

Pastilan gyud intawon ning kinabuhi sa pobre
Bisan sa medyas way ikapalit walay ikapuli
Maayo unta makahantok ko ug dato nga gwapa
Aron makapalit na ko ug medyas nga denosena. Bow!

By : Jun Abines

SA GAMAY PA AKO (An old song)

Sa gamay pa ako
Gamay ka pa usab
Nagdula-dula ta 
Ug kusi-kusian

Gikusi mo ako
Gikusi ko ikaw
Miingon ka kanako
Hinay-hinayi lang

Sa dako na ako
Dako ka na usab
Nagdula-dala ta
Ug halok halokan

Gihagkan mo ako
Gihagkan ko ikaw
Miingon ka kanako
Kusgi kay lami man...

BATANG SIP-ONON, BOW!

       Ikaw kadto ang batang sip-onon
Among silingan didto sa Tuyoon
Wa kay ilis ug imo nawong bulingit
Sip-on ug kugmo sa aping mo namilit

Ikaw gyud ang sige namo sungogon
Lamorok mong aping lami gyud kibiton
Sa among pagkaon ikaw palawayon
Walay adlaw nilabay nga di ka pahilakon

Tuig nilabay sa wa nako damha
Ikaw nidako karon dalaga na
Nindot ug tindog ug pwerting hamisa
Dako gyud kausaban sa imong itsura

Akong kalagot napulihan'g kahadlok
Basin akong atraso ikaw wa kalimot
Dughan daw moboto sa imong pagtotok
Sige ko'g panlad-ok ug ni ka pamilok

Unsay himoon ako naglibog
Kining gibati nga tumang kaibog
Kanimo nagdamgo ug di makatulog
Way lain paagi kundi maghubog

Batang sip-onon ako pasayloa
Sa akong panan-aw ikaw si Cinderella
Sa inyong balay pwede ba mamisita?
Kanimo ihalad putli kong gugma. Bow! 

(By: Jun Abines)

SUNDALO

Dili sayon ang magsundalo
Kinabuhi kanunay naa sa peligro
Dili sab dako ang among sweldo
Pobre lang gihapon hangtod magretiro

Dili sab lalim ang among kontra
Mga abusayaf ug NPA nga way konsensya
Among mga armalite panahon pa ni mampor
Kay ang budget sa armas tua ni congressman ug senador

Kinahanglan mag inabtik kami sa gyera
Aron dili maigo sa nanghagyong nga bala
Kung kami swertihon hatagan lang ug medalya
Apan kung dimalason si misis ko ma byuda

Tibook kinabuhi nagpuyo sa barracks
Anak ug asawa sa kamingaw manghilak
Kinabuhi ihatag aron maka serbisyo
Aron kalinaw matagamtan sa mga tawo. Bow!

(By: Jun Abines)

Gamay nga hangyo, kung ikaw na lingaw ug giganahan sa mga balak, 

palihug ug click sa mga Ads ug Pahinumdom nga naa sa kilid.

Dako kini ug tabang kanako nga padayon mag sulat ug mga

balak bisaya. Salamat

HAMBUGERO! (Hamubo nga estorya, bow!)

       Hambugero ug presko! Mao kini ang unang impresyon ni Mimi sa iyang seatmate nga si Welmer. Pareho silang Junior students sa kurso nga Accountancy. Usa ug tunga na sila ka buwan nga nagtapad sa klase sa subject nga Practical Accounting pero halos wa gihapon makaila kaniya si Welmer nga kanunay lang mangayo kaniya ug yellow paper sa panahon nga adunay quiz ug major exam. Si Welmer gyud ang highest scorer sa tanan nilang exam ug si Mimi maoy kanunay magsunod nga highest score. Bisan ug unsaon ug tuon ni Mimi, wa pa gyud siya maka labaw ug score kang Welmer. Sa iyang kalagot, wa na gyud niya hatagi ug papel si Welmer. Apan dali ra kining maka pangayo sa uban klasmet nga mga babaye nga kilig kaayo muhatag kang Welmer sa ilang papel.

Transferee si Mimi gikan sa sikat nga Unibersidad sa Manila diin usa siya ka Dean's Lister kanunay. Nibalhin siya dire sa Cebu aron magdumala sa negosyo sa iyang amahan nga namatay niaging tuig. Nagbulag iyang ginikanan sa gamay pa siya didto sa Davao. Niuli ang iyang amahan dire sa Cebu ug nag malamposon sa negosyo apan namatay kini sa aksidente ug wa kini maminyo ug lain. Iya mismo inahan ang nihangyo kang Mimi nga siya gyud ang mo dumala sa dakong negosyo nga gibiyaan sa iyang amahan. Sa tinood lang, di na kinahanglan ni Mimi mo eskuyla aron mabuhi. Apan gusto gyud niya maka human ug kurso mao nga niantos gyud siya pagtungha bisan ug lima ka subject o 15 units lang ang iyang gi enroll samtang nag dumala sa ilang mga apartments ug sikat nga restaurant didto sa Lahug I.T. Park.

Niadtong usa ka semana, nangutang si Welmer kaniya ug 20 pesos apan hangtod karon wa pa gihapon kini mibayad. Gusto niya kining sukton apan bisan gani papel dili kini maka afford! Makig estorya lang kini kaniya kung adunay tuyo sama sa papel, ballpen ug mangutana kung unsay oras. Pastilan! Walay celfon, walay relo pero hambugero ug esnabero pa gyud! Kung di lang kini gwapo ug brayt, dugay na kini niyang giinsulto! Pero usahay mobati sab siya'g kalooy labi na kung wa gyud mohatag ug papel unya magsugod na exam. Iya na lang kini hatagan.

Usa ka hapon, ni estambay si Mimi didto sa tago nga dapit sa library. Didto siya nikaon sa iyang hamburger ug fries nga iyang gi-take out sa Mc Donald. Maoy pag paak niya sa hamburger sa dihang nakit-an niya ang "hambugero" niyang klasmet nagbasa ug libro daw Pari nga nagbasa ug bibliya seryoso kaayo. Nahuman na lang ug kaon si Mimi apan wa gyud siya nakit-an ni Welmer sa sige lang ug basa sa libro ug nag dokdok sa calculator matag karon ug unya nga nag "solve" sa mga accounting problems. 

Iyang gitutukan ug maayo si Welmer. Taas, puti, balbon, baga ug kilay ug misteryoso nga mata. Di malalis nganong kilig ang mga babaye niyang mga klasmet sa brayt nga si Welmer. Mao diay sige highest sa exam kay kugihan diay magtuon ang buang! Maoy huna-huna ni Mimi. "Unsa kaha no? Kung siya akong ma bana siguro mas molambo akong negosyo! He he" Maoy pagtiaw-tiaw ni Mimi sa iyang kaugalingon samtang nipahiyom nga iyang gihuna-huna iyang itsura nga gikasal siya kang Welmer. Wa niya mabantayi nga nakit-an na diay siya ni Welmer ug miduol na kini kaniya. 

"Hi Mimi!" Pulong ni Welmer nga may pahiyom. Daw nakakita ug multo si Mimi sa kakurat nga nikalit lang ug butho si Welmer sa iyang atubangan! Namula iyang nawong daw nasakpan siya ni Welmer nga nag pantasya sa iyang ka gwapo. Gusto ni Mimi nga matunaw daw ice cream sa kaulaw. Sa dihang niingon si Welmer "Pwede motapad? ..."

PART 2

Niabot gyud ug mga pipila ka gutlo mao pa si Mimi nakatubag sa pangutana ni Welmer. Naglutaw pa gihapon si Mimi didto sa iyang imahinasyon nga gikasal sila ni Welmer nga pwerte ka gwapo sa iyang tuxedo ug bow tie daw holywood actor nga si Pierce Brosnan sa sine nga James Bond. "Kay ngano man? Mangayo na sab ka ug papel o mangutang na sab ka ug baynte pesos?" Maoy pa suplada nga tubag ni Mimi kang Welmer aron di mahalata nga nakuratan ug gikulbaan siya nga naabtan nangandoy sa ilang kasal. Nahilaw ang tam-is nga pahiyom ni Welmer daw bata nga gikasab-an sa iyang titser. Nangalot kini sa ulo daw statuwa nga nagbarog atubangan ni Mimi. 

"Bitaw, lingkod uy. Komedya ra to nako." Maoy dugang ni Mimi nga mipahiyom kang Welmer. Daw batang gamay si Welmer nga nilingkod tapad ni Mimi. "Ako man gud unta ka i-invite sa usa seminar sa mga campus journalist unya alas 5:00 sa hapon didto sa AVR No. 2." Maoy mahinayon nga pulong ni Welmer nga hilaw gihapon ang pahiyom ug dili maka tan-aw kang Mimi. Daw nibati ug kalooy si Mimi sa itsura sa iyang "groom to be". Murag nadutlan gyud kini sa iyang pag insulto. Hinay-hinay mitakilid si Welmer ug mikuha sa iyang wallet. Nakit-an gyud ni Mimi nga duha ra ka baynte pesos ang sulod sa wallet niini sa iyang pagsiplat. "Sorry ha! Dugay gyud ko nakabayad sa akong utang" maoy pangayo nga despensa ni Welmer kang Mimi nga gitunol ang papel nga baynte pesos. "Ok, ra uy!" Ug gidawat gyud ni Mimi ang baynte. Gusto niya unta kining balibaran apan nagduha-duha siya basin masamot ug ka insulto ang gwapo niyang "banhonon". 

Nikalit ug barog si Welmer. "Naa pa diay ko klase" samtang gihatag niini kang Mimi ang usa ka bag-ong issue nga magazine sa ilang student's publication. "Mao ni ang ato University Paper. Mo una nako nimo, bye!" Ug mitalikod dayon si Welmer nga hoyhoy ang abaga. Gibasa dayon ni Mimi ang maong magazine. Didto iyang nahibal-an nga Associate Editor diay si Welmer sa ilang student's publication sa tibook unibersidad. Tuay usa ka short love story didto sa maong magazine nga nalingaw siya'g basa ug medyo gikilig siya sa ending. "Romantiko man sab diay akong palalab!" maoy tiaw ni Mimi sa kaugalingon sa dihang iyang nabasa nga si Welmer diay ang author. Kalit nga nagka interes si mimi nga mo attend sa mga campus journalist seminar nga diin gi-invite siya ni Welmer.

Ug tuod, puno gyud sa mga estudyante ang AVR 2 ug maoy naabtan ni Mimi nga hapit na matapos si Welmer sa iyang presentation mahitungod sa "Basics in writing campus news". Adunay pipila ka mga pangutana ang mga audience nga sayon lang gitubag ni Welmer daw banggiitan nga maestro sa basics of journalism. Daw nausab ang pag-ila ni Mimi kang Welmer pagkahuman sa maong siminar. Usa ka simple, intelehente ug mapahiubsanon nga speaker ang Welmer nga iyang nakit-an didto sa entablado nga tin-aw mamulong ug mopasabot sa audience. 

Wa dayon nakatulog si Mimi pagkagabii niana. Kalooy ug pagdayeg ang iyang gibati kang Welmer ganinang hapon. Iya kining giinsulto ug gipaninglan pa gyud ug baynte pesos! "Giunsa niya ug lecture nga walay sulod iyang wallet?" Huna-huna ni Mimi. "Basin wa na siya pamasahe o kaha panihapon kay kay ako man gikuha ang iya baynte pesos!" Maoy basol ni Mimi sa iyang kaugalingon. Pagka wa niya'y kasing-kasing ugvway kalooy sa iyang bag-ong "idol" ug "sekreto nga banhonon!" Daw gigitik si Mimi sa iyang pilya nga imahinasyon. "Ugma ako siyang panggaon ug pun-on sa pagmahal" maoy panumpa ni Mimi nga nahikatulog nga nag ngisi ug eksayted makita pagka ugma si Welmer.

Sexy, humot ug gwapa kaayo si Mimi nga misulod sa klase. Naabtan siya'g duha ka oras sa pagligo, pagpili ug senina ug pagpang make-up aron lang musulod sa klase sa adlaw nga myerkules nga mao usab ang "no uniform" day. Medyo na late gyud siya pagsulod sa klase ug maoy iyang naabtan sa ilang classroom ang tapad niyang lingkuranan nga walay si "idol". Daw nahugno si Mimi daw usa ka bride nga wala gitunga sa iyang "groom to be". Basin nang luod si Welmer kaniya! maoy hadlok niyang duda. O kaha wa nay pamasahe sa jeep! 

PART 3

Tulo gyud ka adlaw nga wa motunga sa ilang klase si Welmer. Gusto na ni Mimi mangutana sa mga classmate kung asa na ang tawo nga hinungdan sa iyang dagko nga eyebugs kay halos di siya makatulog sa iyang dakong sala kang Welmer. "Asa na man diay tong ato klasmet nga sige pangayo papel?" Pa simpli nga pangutana ni Mimi sa klasmet nga babaye nga sige paduding kang Welmer. "Wa diay ka nahibalo? Naa man daw siya sa ospital kay aaksidente daw. " Maoy tubag sa babaye. Dagko ang singot ug nangurog ang tuhod ni Mimi sa maong balita! "Mangadto mi unya sa ospital aron bisitahon si Welmer, mukuyog ka?" Pangutana sa usa pa niya ka klasmet. "Sige kuyog ko!" Tubag ni Mimi. 

Daghan ang nibisita sa pasyente nga inila sa ilang unibersidad didto sa baratohon nga ospital. Ang Dean sa ilang college, mga student leaders ug mga classmates. Maoy paggawas sa Dean sa dihang niabot ang grupo nila ni Mimi didto sa 'male ward'. "Ilado gyud diay ni akong 'banhonon' kay bisan Dean nibisita man gyud!" Maoy tiaw ni Mimi sa iyang kaugalingon. Apan sa dihang nidoul na sila sa nahimutangan ni Welmer kalit lang nibati ug kakulba ug hinam si Mimi. Gusto niyag moatras daw batang gamay nga maulaw moatubang sa iyang crush. Nakadisisyon gyud siya nga motalikod na lang ug nagpasumangil nga nitubag sa iyang celfon sa dihang nag-abot ilang panan-aw ni Welmer! Nagpahiyom si Welmer nga nitan-aw kaniya. Daw kandila nga nalanay ang kasing-kasing ni Mimi. Wa gyud nadayon iyang 'great escape!'.

Na dagsmagan diay ug taxi ang motor nga giangkasan ni Welmer nga kauban ra pod niya nga student leader sa campus sa dihang aduna silay gipalit nga gamit para sa ilang student publication. Pwerting parayeg ug hapyod kang Welmer ang usa nila ka klasmet. Naglagot si Mimi nga nagtan-aw. "Feeling sab kaayo ning bayhana ay!" Maoy lagot nga huna-huna ni Mimi. Sa tinood lang gusto unta ni Mimi nga mohapyod sab kang Welmer nga aduna pay "bandage" ang siko ug abaga. "Sus, maayo na lang wa gyud magasgasi ang 'baby face' sa akong 'hubby'." Sekretong pulong ni Mimi sa iyang kaugalingon. Ilang nahisgotan ang bayronon sa ospital. Daghan na ang ni 'donate' tabang ambag sa pobre nga si Welmer. Nihatag ug tres mil ang ilang Dean ug kulang nalang ug syete mil aron pwede na siya makagawas.

Misekreto ug biya si Mimi ug dali-dali nga nag withdraw ug dyes mil sa ATM didto atbang sa ospital. Gibutang niya ang kwarta sa sobre ug gisulatan "to welmer... ...from your guardian angel. " Nipalit sa siyag tulo ka apple aron igasa kang Welmer. Iya pang naabtan iyang mga klasmet nga sige gihapon ug tsika kang Welmer. Wa gihapon miundang paghapyod ang babaye nilang klasmet kang Welmer nga gitutukan gyud ug maayo ni Mimi daw gusto niyang bugnoon sa kalagot. Mipasumangil si Mimi ug butang sa tulo ka apple didto sa lamesa ni Welmer ug sekreto nga giipit ang sobre sa usa ka bibliya nga tua didto. 

Wa madugay nanamilit na ilang grupo kay aduna pa silay klase. Ulahing niduol sa Mimi kang Welmer. "Get well soon classmate" maoy pa "cute" nga pulong ni Mimi samtang mihawid daw mikumusta sa tuong kamot ni Welmer. "Salamat sa imong pagbisita... suplada nga gwapa." Maoy hinay nga pulong ni Welmer samtang nihawid sa bugnaw nga kamot ni Mimi. Gipislit ni Welmer ang mga kamot ni Mimi ug dugay niya kini gibuhian daw di niya gustong molakaw si Mimi. Mipahiyom lang si Mimi nag "feeling haba ng hair" sa komedya ni Welmer. Kung pwede lang gyud, di gusto ni Mimi mobiya. Gusto niyang bantayan si Welmer tibook adlaw. Wala gyud buhii ni Welmer ang kamot ni Mimi daw batang dili gusto biyaan sa inahan. "Hoy! Uli na ta" maoy pahimangno sa ilang usa ka klasmet nga naghulat kang Mimi didto sa pultahan. Entero gabii nga mapahiyomon si Mimi. 

PART 4

Naka gawas gyud si Welmer pagka ugma. Apan adunay dakong tsismis sa Campus nga gipangita daw sa tanan mga campus journalist ang misteryoso nga "Guardian Angel' ni Welmer nga maoy nakatabang sa ilang idol makagawas sa ospital. 'Babaye' daw ang maong 'Guardian Angel' pinaagi sa ilang 'hand written analysis'. Tanan babayeng estudyate sa campus nga dato ug naay kotse 'suspect' nga maoy 'Guardian Angel' tungod kay dako man ang kantidad nga dyes mil nga gihatag niini. Daghan gikilig sa maong tsismis labi na mga girls. Bisan ang Dean sa College ug mga titser niapil sa tsismis. Wa makatuo si Mimi nga usa ka dakong issue sa tibook campus ang iyang sekreto nga pagtabang kang Welmer. Daw 'Cinderella story' ang maong issue sa tibook eskuylahan. Mailhan kaha nila ang Guardian Angel? Maoy dakong pangutana!

Lunes na gyud naka tungha sa klase si Welmer nga aduna gihapon 'bandage' sa iyang siko. Daghan ang mi kumusta ug nakig tsika kang Welmer nga mga klasmet daw usa siya ka 'campus celebrity'. Naniid lang si Mimi ug iyang nakita nga daghan gyud diay ang nagpangga kang Welmer. Siya lang diay ang wa makaila niini kay transferee man siya. Niabot ang ilang professor ug nangumusta kini kang Welmer ug dayon nipadayon sa ilang klase. Walay nasabtan si Mimi sa leksyon sa ilang professor. Sige lang siya'g siplat sa iyang tapad nga si Welmer nga walay minuto nga dili molingi ug motan-aw kaniya. Katulo gyud nag-abot ilang mga mata ug nagbinaylohay usab sila ug pahiyom sa makatulo nga higayon. Maayo gani kay walay exam nga gihatag kanila, kundi pareho gyud silang 'zero' ang score!

Pagkahuman sa klase, wala dayon mobarog sa iyang lingkoranan si Mimi. Gusto niyang maiwit ug gawas aron tan-awon ug sundan si Welmer. Apan wa usab mobarog si Welmer hangtod nga sila nalang nabilin sa room. "Ganahan ka mokaon ug squid balls?" Maoy pangutana ni Welmer. "Oo!" Maoy tubag ni Mimi. Nagkuyog sila didto sa gawas ug namalit ug squid balls sa kariton nga nag suroy. Nalingaw si Mimi sa ilang unang 'date' nga nagbarog lang didto sa dalan samtag nangaon ug baratohon nga squid balls. Murag mao na to ang pinaka 'exciting' niya nga 'date'. Naanad siyang dad-on sa mahalon nga reataurant sa iyang mga suitors kaniadto. Halos usa ka semana nga puro squid balls lang ang gi libre sa iya ni Welmer. Naguol siya basin nahurot na ang allowance sa iyang "future husband"! "Pwede ako na sab mo libre nimo ugma byernes sa gabii?" Maoy sinsero nga pangutana ni Mimi kang Welmer. "Aw, basta ikaw di gyud mobalibad!" Maoy kaswal nga tubag ni Welmer. 

Nianang byernes sa gabii, adunay kotse nga nikalit paghunong sa atubangan ni Welmer samtang naghulat siya kang Mimi. Miubos ang samin sa bintana sa brandnew nga Honda Accord. "Sakay na!" Maoy pulong sa babaye nga nag drive. "Mimi!??" Maoy tubag ni Welmer. "Oo, sakay na!" Maoy dakong pahiyom ni Mimi nga nagtan-aw sa nakuratan nga nawong ni Welmer. Gipasiga ni Mimi and suga sulod sa kotse ug mao pa nisakay si Welmer nga murag first time pa nakasakay ug bag-o nga kotse. Mitan-aw si Welmer kang Mimi nga sexy kaayo sa iyang fitting nga jeans ug sleeveless nga blouse ug naka make-up. Pwerti gyung iboga ug samot ni Welmer nga naanad makita si Mimi sa school uniform ug casual dress lang. Mitan-aw sab si Mimi kang Welmer ug nakaingon sa iyang kaugalingon nga di gyud siya mobalibad kung ingon niini kagwapo, ka brayt ug ka talented ang iyang mabana. 

Walay tingog si Welmer sulod sa kotse samtang nag drive si Mimi. Daghan siyang gusto ipangutana kang Mimi apan nag alanganin siya. Iya ni kotse? Datu diay si Mimi? Nganong wa man siya nakamatikod nga adunahan si Mimi? Nganong nikuyog man si Mimi ug mi kaon ug squid ball didto sa karsada? Di kaha siya ang akong 'guardian angel'? Nakamatikod gyud si Mimi nga dili comfortable iyang ka 'date' apan andam siyang motubag sa mga pangutana niini sa saktong higayon. Ang importante, mag enjoy sila sa ilang 'first night out' ni Welmer.

Ug didto gyud gidala ni Mimi si Welmer sa ilang restaurant sa Lahug. Gi reserve ni Mimi ang pinaka mahal nila nga VIP room. Nakita ni Welmer nga espesyal ang pagtagad sa security guard, mga waiters ug manager sa restaurant didto kanila. Nisulod sila sa restaurant nga mapasigarbohon nga nagkapyot si Mimi sa bokton ni Welmer. Murag royal couple nga si Prince William ug Princess Kate ang panan-aw sa mga empleyado sa restaurant sa ilang duha. "Perfect match! Go go go!" Maoy sekretong tsika sa mga waitress didto sa kusina.

PART 5

Nag enjoy gyud si Mimi ug Welmer sa mga special menu nga ilang gi order. Pero mas nag enjoy gyud sila sa ilang mga 'jokes' ug kaswal nga saghid sa ilang mga tiil samtang nag dinner. Komportable na kaayo silang duha sa usa'g usa sukad nga sige sila'g kuyog mangaon ug squidballs sa eskuylahan. Taas ug pangandoy, kugihan, brayt, talented ug labaw sa tanan mapahiubsanon si Welmer. Mao kini ang nakita ni Mimi kaniya sulod sa pipila ka adlaw nilang kuyog. Brayt, gwapa, dili arte ug lingaw kauban si Mimi. Mao usab kini ang pagtan-aw ni Welmer kaniya. Andam na unta siyang manguyab ni Mimi apan nausab ang tanan sa dihang iyang nahibaw-an nga dato diay si Mimi. Dili sila match. "Dakong mismatch!" maoy huna-huna ni Welmer.

Ni order si Mimi ug red wine pagkahuman sa ilang dinner. Iyang gidaghan ang tagay ni Welmer aron mo relax kini kay klaro nga adunay lawom gihuna-huna. Ug tuod, duha pa lang ka tagay ni 'open fire' na dayon si Welmer sa mga dagkong pangutana! "Imo to kotse?" "Asa ka nagpuyo?" "unsa'y inyo negosyo?" Gitubag ni Mimi ang tanan daw usa ka 'akusado' nga nitug-an sa huwes sa 'kamatuoran, tibuok kamatuoran ug walay lain kundi kamatuoran lamang!' Wala makatingog si Welmer human gitubag ni Mimi ang tanan niyang pangutana ug miangkon pa kini nga siya ang 'guardian angel' bisan wa siya pangutan-a.

"Naulaw ko nga gipakaon tika ug baratohon nga squid balls" maoy pulong ni Welmer. "Gilamian man ko sa squid balls!" depensa ni Mimi. "Murag di man ko maka afford sa imo Mimi." Dugang ni Welmer. "Di man ko baligya nga kinahanglan maka afford ka." Maoy dugang depensa ug parayeg ni Mimi kang Welmer. "Nganong wa man ka daan nag-ingon nga datu diay ka?" Dugang atake ni Welmer. "Nangutana diay ka?!!" Maoy isog nga tubag ni Mimi ug mikurot sa kilid ni Welmer nga seryoso kaayo. Mipahiyom si Welmer sa gihimo ni Mimi. "Bitaw no?! Wa mab diay ko mangutana!" Ug mikatawa kini. Nangatawa silang duha nga wa maka hibalo nga gisilib diay sila sa mga tsismosang mga waitress.

Mikalit sila'g kahilom duha. "Pwede ako na sab mangutana?" Tingog ni Mimi. "Shoot!" Tubag sa relax ug medyo pula na ug nawong nga si Welmer. "Nganong hambugero man ka ug esnabero sa atong classroom?" Maoy akusar ni Mimi kang Welmer. "Ako hambogero? Di uy!" Depensa ni Welmer. "Sure ka? Mura man gani wa kaila nako bisan pila nata ka weeks nag tapad sa klase!" Dugang ni Mimi. "Unsay wa kaila! First day pa lang nagtapad ta halos di nako katulog sige damgo nimo!" Daw milupad sa langit kadali si Mimi. "Ang ako problema karon kay di tika kaya abton. Ikaw langit, ako yuta." Hinay nga pulong ni Welmer. Dugay nakatubag si Mimi. Iyang nakita nga na-insecure gyud si Welmer kaniya.

"Andam man ko monaug kung kinahanglan..." seryoso nga pulong ni Mimi. "Aw, andam sab ko molupad kung kinahanglan..." tubag ni Welmer. Gihawiran ni Welmer ang tuong kamot ni Mimi ug gihagkan kini daw Prinsisa ug miingon "I love you, guardian angel" dugay nakatingog si Mimi. Abi niya'g walay igong kaisog si Welmer nga himoon kini. Mipahiyom siya ug gilagnot ang iyang kamot gikan kang Welmer. "Tse!" Maldita nga tubag ni Mimi. Namula ang nawong ni Welmer daw gisagpa sa kusog nga hangin daw bagyong 'yolanda'! Ningisi si Mimi, hinay ug sinsero kini nga miingon "I love you too, Hambogero." - THE END

( By : Jun Abines)

BARANGAY, Bow!

       Uso ang Barangay sa among baryo
Matag balay sa silingan kami mag rosaryo
Bitbit ang estandarte matag gabii
Ang kugihan moapil mabusug gyud pirmi

Kanunay magpanun mga batang way ligo
Patatas ug koks mao ray ilang tuyo
Latin ang pag-ampo dili uso iningles
Importante makatubag ka ug "Ora Pronobes"

Imo tsinilas kinahanglan gyud ibilin
Didto sa hagdanan ipahimutang sa daplin
Ayaw paghilak kung tsinilas mo mawala
Kay gitagoan ra kana sa maldito nga bata

Ayaw gyud kalimot pagdalag kandila
Kay ngitngit ang dalan basin ka madagma
Maghinay ug lakaw maglikay sa lapok
Kay kung ikaw ma slayd lubot mo lagupok

Pag-ampo sa barangay pwerti gyud kadugay
Mga latin nga pulong ibalik-balik kanunay
Mga batang gagmay sa sala magyaka
Apil mga dalaga'g ulitawo sa kilid magduka

Usahay ang Barangay pwerti gyud kamingaw
Kay mga kabataan tua sa bayli nalingaw
Pero motunga sila kung naay paboritong painit
Labi na ang gi-handa biko ug binignit. Bow!

(By : Jun Abines)

GUTOM, Bow!

       Giantos ko suwaw ug init sa adlaw
Udtong totok na gyud pwerti na ka uhaw
Gigutom nagbaktas ug pila ka kilometro
Nanghinaot naay maabtan sa balay nga paniudto

Tiyan kong way sulod sige nagdagook
Matag recess sa eskwelahan sige na lang manlad-ok
Kay saging ug kamote mao ra man pamahaw
Dali rang gutomon ang kabusog taphaw

Bugtong kong Sapatos guba ug buslot na
Lunes hangtod byernes baktason tulay sa kantina
Nagpuyo sa st. Christine nag hayskol didto sa madre
Naglaum nga edukaskon maoy sulbad pagka pobre

Mohilak sa hilom sa tumang kagutom
Upat katuig sa hayshol kinahanglan gyud humanon
Way notbok, way pradyek wala sab asayment
Bisan kasab-an sa titser di gyud mo absent

Kada Sabado manglampas sa umahan
Ug sa adlawng domingo manginhas sa hunasan
Saging Kamote'g kalibre maoy giantosan
Parisan kinhason ug kasag nga sud-an

Kada adlaw gigutom panagsa ra mabusog
Tiyan nagkurog ug hawoy ang tuhod 
Apan sa kalisdanan di ko moluhod
Padayon maningkamot aron mobarog

Nindot handomon mga kagahapon
Taliwala sa kalisdanan ug sa kawad-on
Kalisod ug kagutom maoy nagpalig-on
Walay problema nga di kaya sulbaron. Bow!

(By: Jun Abines)

ANG LIANGA BAY, BOW!

       Yuta sa saad ang akong natawhan
Kinabag-an nga lasang atbang sa pasipik osyan
Mga dagko nga suba mga gagmay nga sapa
Lapad nga hunasan ug bato nga kapuloan

Wala pay karsada ug pantalan kaniadto
Hangtod niabot dinhi mga amerikano
Gitugtan magnegosyo sa atong gobyerno
Aron mang harbes sa mga dagkong troso

Dekada singkwenta kompanya gitukod
Gatosan ka mga empleyado ila gipasulod
Naghimo ug erport ug ubang pasilidad
Sa mata sa lumad mura na kinig syudad

Dekada saysenta kusog na ang operasyon
Gipamonoan sa Amerkanong protestante ang relihiyon
Mga empleyado'g pamilya lunsay nagmalipayon 
Ubos sa pagdumala sa mag-asawang Jacobson

Dekada setenta nisulod na si Marcos
Nag sugod sab kadaghan mga "way sapatos"
Panag-iya sa kompaya gusto nang ipa-embargo
Pinaagi sa crony nga ginganlag Sabido

Dekada otsenta pwerti nang gubota
Mga Amerkano nahadlok ug namakwit na
Sweldo sa mga tawo wa na gyuy klaro
Sige pa gyud gyera NPA ug Sundalo

Dekada nobenta didto natapos
Kagubot ug kalisod di na gyud maantos
Kompaya ug pasilidad kalit lang nahanaw
Ang uban nakapahimolos kadaghanan nitiyabaw

Lianga Bay Logging Company Inc. Maoy pangalan
Dunay pending nga kaso didto sa Sandiganbayan
Lisod sabton kung unsa pay ilang giawayan
Basin duna pay pundo sa banko nga gitagoan

Kumpanyang Lianga Bay lisod hikalimtan
Hangtod karon buhi kini sa panumduman
Way laing mahimo kundi pasalamatan
Ang tam-is nga kagahapon bisan sa balak man lamang. Bow!

(By: Jun Abines)